St. Maartenskerk

St. Maartenskerk
Kerkplein 3
4001 MX Tiel

Postadres: Postbus 299, 4000 AG  Tiel

Historie
De kerk is genoemd naar Sint Maarten, de Hongaarse edelman (geboren ± 316), die later bisschop werd. In de middeleeuwen werd hij op vele plaatsen vereerd.
De naam Sint Maartenskerk wordt voor het eerst aangetroffen in een oude oorkonde uit het jaar 1317. De kerk blijkt dan een parochiekerk, waarvan het collatierecht – het recht tot benoeming van de kerkelijke ambtsdragers – behoorde aan het kapittel van de voormalige Tielse hoofdkerk, de Sint Walburgskerk. Deze Sint Walburgskerk werd in 1679 gesloopt. Daarna kreeg de Sint-Maartenskerk de funktie van hoofdkerk.

Volgens overlevering is de Sint Walburgskerk na de Noormannentocht 1006/1007 door bisschop Adelbold herbouwd, nadat het Sint Walburgsklooster, waartoe de kerk behoorde in 950 aan de Utrechtse bisschopskerk was geschonken door koning Otto 1. Op haar beurt werd de Sint Walburgskerk in het bezit gesteld van enige kerken, waartoe in de eerste plaats een kerk in de stad Tiel, die aan de H. Martinus was gewijd. Ook is bekend, dat in een aflaatbrief uit het jaar 1327 de parochiekerk van de H. Martinus wordt vermeld.

In het jaar 1580 is de kerk voor de protestantse eredienst in gebruik genomen. Vooraf was de kerk “gezuiverd” van haar 20 altaren en van alles wat aan de R.K. eredienst herinnerde. Een van die altaren was van de Sint Antoniusbroederschap. Deze instelling, die zich in het bijzonder het lot der armen aantrok, had het privilege in de gemeente enige varkens – mits met een klokje om de nek – overal vrij te laten rondlopen. Om te voorkomen, dat die varkens – de zogenaamde Sint Antoniusvarkens – ook op het kerkhof om de Sint Maarten gingen wroeten, was het aan de zijde van de Agnietenstraat in de poort, die toegang tot dit kerkhof gaf, een rooster aangebracht.

De eerste predikant was een zekere Johannis Vredanus. Een aardige bijzonderheid is nog, dat de kerk van 1672 – 1674, onder bescherming van de Franse bezetting, tijdelijk in gebruik was bij de Rooms-Katholieken. In de eerste helft van de 20e eeuw kwam de naam Sint Maarten op de achtergrond en sprak men van de Grote Kerk. Na de restauratie is men terecht de naam Sint Maarten  weer gaan gebruiken.

Exploitatie - ontwikkelingen in 2021
Er wordt gewerkt aan een overdracht naar de Stichting Grote of Sint Maartenskerk.
Hierover kunt u alles vinden op https://www.grotekerktiel.nl/

Ook is er de Stichting Vrienden van de Sint Maarten. Wilt u hierover meer weten, kijk dan op vriendenvandesintmaartentiel.nl
 
terug